Plan je bezoek

Museumdeur op een kier, 25 mei: Henk Vonk

Museumdocent Henk Vonk vertelt over de verdwenen vismarkt van Brielle

Vandaag gaan we een kleine wandeling maken vanuit het museum. We lopen over de markt langs het beeldje van Wilhelmina, vroegere koningin van Nederland. Het standbeeld is gemaakt van brons, door de Iers-Nederlandse kunstenares Carol van de Boom- Cairns. In 1985 is het beeld geplaatst vanwege de 40-jarige bevrijdingsdag na de Tweede Wereldoorlog. Het beeld toont koningin Wilhelmina toen zij uit Londen terugkeerde en voet op de Nederlandse bodem zette. Als we nu langs de Hoofdwacht de Vischstraat inlopen, dan zien we op de hoek van de Rozenmarijnstraat een eenzaam pilaartje staan, tegen het huis waar bakker Voskamp zijn winkel heeft. Het pilaartje staat als herinnering aan wat zich vroeger heeft afgespeeld.

Kijken wij goed naar een wandbordje met een fraaie tekening, dan zien we de vroegere vishal van Brielle. We zien een heuse visafslag, met veel bedrijvigheid van mensen. Heel veel tafereeltjes hebben met vis te maken. Het is namelijk zo, dat in de middeleeuwen, vóórdat Brielle stadsrechten kreeg, de handel in vis floreerde. Brielle verdiende veel geld met de vangst van haring en zalm. Zoveel zelfs, dat Gerard van Voorne, de plaats Brielle stadsrechten verleende (er gaat een verhaal de ronde dat Gerard in 1320 stadsrechten aan Brielle verleende, vanwege zijn dankbaarheid voor het 1ste vaatje nieuwe haring dat hij steeds kreeg)

Stadsrechten betekende zeer veel voor een stadje. Er kon een muur rond de plaats gebouwd worden. Een schutterij mocht gevormd worden. Schutters waren inwoners van de stad, die een eigen groep vormden met ‘soldaten en officieren’. Ze moesten zelf wel voor een wapen zorgen. In het museum zijn de schutterijschilderijen (drie vendels) te bewonderen. De stad kreeg een eigen bestuur, een schout en de gerechten, een eigen rechtspraak. Ook mocht belasting geheven worden op overslag en invoer van goederen. De waag was de plaats voor het afwegen van deze goederen. Brielle was een echte Hanzestad.

Op de tekening zien wij de visafslag van vroeger. Links een visverkoper met een mand met vis op zijn rug. Een vrouwtje met een mandje vis. Ook een forse dame met een juk op haar schouders, die twee emmers, géén water, maar vis draagt. Verder nog andere personen, belust op het kopen van verse vis, en tegelijkertijd bezig met het uitwisselen van de laatste nieuwtjes. Ook is het een hondje gelukt om een vis te bemachtigen, waarmee hij zich uit de voeten maakt.

Waarom een vishal midden in Brielle? Brielle beleefde een handelsopbloei in de 15de eeuw. Vis, haring en zalm, waren belangrijke handelsobjecten. Op deze plaats werd vanaf 1657 de vismarkt gehouden. Toen aan het einde van de 19e eeuw de visserij geheel was verdwenen, is ook de vismarkt opgeheven. De overkapping is in 1893 afgebroken. Het enige wat nog resteert zijn de pomp en een van de hoekzinken. Jammer dat de afvalbak is geplaatst en dat het pleintje is onteerd door geparkeerde auto’s.

De waterpomp is nog te bewonderen, maar gaat meestal schuil achter geparkeerde auto’s. De kraan is zeer fraai gemaakt (gesmeed). Er is een leeuwenkop te herkennen, op de tekening links goed te zien.

 

Als u terugloopt naar de markt, dan ziet u links in de Vischstraat op nummer 10 een gevelsteen met daarop afgebeeld een grote haring met een kroontje op zijn kop (‘de gekroonde haring’).

 

Tot een volgende keer!

Ga naar de inhoud